In het begin van de 13e eeuw kwam er bebouwing op de dijkjes langs de Amstel bij het IJ. Het drassige veengebied werd in de loop van de volgende eeuwen een stenen stad, met burgwallen en grachten en kreeg zijn markante halfronde vorm.
De huidige binnenstad wordt begrensd door de Singelgracht met aan de koppen de Westelijke en de Oostelijke eilanden, en daartussen het IJ. Binnen die grenzen liggen de Jordaan, de Grachtengordel, de oude stad, de Plantage en de genoemde eilanden. De biotoop bestaat uit bakstenen huizen met begroeide binnentuinen, waaronder Artis met zijn grote bomen, en binnenwateren omzoomd door jonge en oude bomen maar zonder oeverbegroeiing.
Deze beperkte biotoop biedt niettemin huisvesting aan vele soorten. De aanwezigheid van de mens heeft ook voordelen, vooral op het gebied van voedsel. Soorten als Vink en Groenling worden meer gezien, maar een voorheen talrijke soort als de Huismus heeft het moeilijk omdat zijn habitat, dicht struikgewas, is verdwenen.
Een bijzondere vogel die elk jaar weer terugkeert is de Gierzwaluw. Hij nestelt onder de dakpannen van oudere panden waar hij met andere Gierzwaluwen een kolonie vormt. Nieuwkomer is de Halsbandparkiet. In de jaren zeventig van de 20ste eeuw ontsnapt als kooivogel vormt hij nu in Amsterdam een gemeenschap van duizenden vogels. De Grote Alexanderparkiet is in opkomst.
Buiten de alom aanwezige stadsduiven zien we ook de Houtduif, Turkse tortel en zelfs de Holenduif. Heggenmus, Merel, Kool-, Pimpel- en Staartmees, Winterkoning, Roodborst en Boomkruiper bevolken de bomen, terwijl Meerkoet, Fuut, Wilde eend en Knobbelzwaan in de grachten rondzwemmen. Zwarte kraai, Kauw, Ekster en Gaai zijn eveneens stedelingen, en de Blauwe reiger komt hier zijn dagelijkse hap halen. De Ooievaar broedt in het Vondelpark. Spreeuwen zijn zeldzamer geworden, waar je vroeger ondergescheten werd als je op de tram bij het Centraal Station stond te wachten heerst nu vogelstilte. Boomklevers en Grote bonte spechten zoeken de grotere bomen uit, in tuinen en het park. Boven in de lucht zwermen de Zilvermeeuwen, Kokmeeuwen en Kleine mantelmeeuwen, op zoek naar eten. En wil je een Kwak zien, ga dan naar Artis. De Sperwer wil er ook nog wel eens langskomen.
Roely Bos
april 2015
http://waarneming.nl/gebied/view/9550
